W celu zapobiegania oblodzeniu powstało wiele systemów wspomagających wykrywanie, usuwanie oraz zapobieganie oblodzeniu samolotu.
W technice lotniczej istnieją dwa, zbliżone brzmieniem pojęcia: Systemy przeciwoblodzeniowe (ang. anti-icing) oraz systemy odladzania (ang. de-icing). Jednak pomiędzy tymi systemami jest zasadnicza różnica:
- Systemy odladzania mają za zadanie usunięcie warstwy lodu z krytycznych powierzchni płatowca (odladzanie mechaniczne, odladzanie śmigła)
- Systemy przeciwoblodzeniowe mają za zadanie uniemożliwić powstawanie warstwy lodu na powierzchniach płatowca (najczęściej spotykanym systemem jest ogrzewanie ciepłym powietrzem)
Systemy detekcji oblodzenia
Systemy detekcji oblodzenia instaluje się w samolotach po to, aby poinformować załogę o wystąpieniu tego zjawiska. Najczęściej spotykane systemy detekcji oblodzenia to:
a) głowice detekcyjne
- detektor lodu Teddingtona (wizualna metoda wykrywania oblodzenia)
- Sonda Smitha (ciśnieniowa metoda wykrywania oblodzenia);
b) detektory mechaniczne
- Elektryczny detektor angielski – detekcja oblodzenia z wykorzystaniem silnika elektrycznego napędzającego wał obok którego umieszczone jest ostrze. Gdy warstwa lodu będzie na tyle duża, że ostrze zacznie ścinać lód, silnik elektryczny będzie musiał zwiększyć moment obrotowy. Wówczas wysłany zostaje sygnał o detekcji oblodzenia
- Detektor lodu typu Rosemount – oscylacyjna detekcja lodu. Urządzenie składa się z krótkiego cylindrycznego pręta zamocowanego na wprowadzanej w drgania o określonej częstotliwości obudowie. Odkładający się lud zmniejsza częstotliwość drgań, co powoduje wysłanie sygnału do systemu sygnalizacji oblodzenia w kabinie.
Systemy odladzania
Do systemów odladzania zaliczamy:
- odladzanie mechaniczne – inna nazwa tego systemu to odladzanie pneumatyczne. Stosowane głównie w samolotach z napędem tłokowym oraz w niektórych samolotach z napędem turbośmigłowym. W skład tego systemu wchodzą gumowe elementy umieszczone na krawędzi natarcia skrzydeł. Do ich wnętrza tłoczone jest sprężone powietrze, które powoduje ich uwypuklenie, co pozwala kruszyć lód. Gumowe pasy mogą być umieszczone zarówno wzdłuż krawędzi natarcia jak i prostopadle do niej.
- odladzanie śmigła – obecnie najczęściej stosuje się elektrycznie ogrzewane śmigło. W przeszłości najczęstszą metodą było zwilżanie etanolem.
Systemy przeciwoblodzeniowe
Do systemów przeciwoblodzeniowych zaliczamy:
a) cieplne systemy przeciwoblodzeniowe –
- Ogrzewanie ciepłym powietrzem – system najczęściej spotykany w samolotach z napędem turbinowym oraz odrzutowym. Ciepłe powietrze jest kierowane z zespołów napędowych na krawędzie natarcia skrzydeł oraz stateczników, slotów oraz wlotów do silników.
- elektryczny system ogrzewania – wykorzystanie prądu elektrycznego do podgrzewania narażonych na oblodzenie elementów płatowca. Stosowane do ogrzewania stosunkowo niewielkich powierzchni, lecz w mniejszych samolotach system ten wykorzystywany jest również do podgrzewania krawędzi natarcia skrzydeł oraz stateczników.
b) Płyny przeciwoblodzeniowe – są to specjalne płyny, które nakładane są na powierzchnię samolotu, chroniąc przed powstaniem lodu. Płyny przeciwoblodzeniowe stosuje się zarówno na ziemi jak i w powietrzu (przed wejściem w warunki oblodzenia). Wadą tego systemu jest ograniczony czas przebywania w warunkach oblodzenia
c) Promienniki podczerwieni – odladzanie samolotu na ziemi w specjalnym hangarze wyposażonym w promienniki podczerwieni, które usuwają lód z powierzchni samolotów. Rozwiązanie to jest z powodzeniem stosowane w USA, gdzie zanotowano 90% spadek zużycia glikolu po wprowadzeniu tej metody odladzania. Promienniki podczerwieni są w stanie zastąpić pierwszy stopień odladzania, przyczyniając się do mniejszego zużycia glikolu.
d) Pozostałe systemy
- podgrzewanie rurki Pitota – wykorzystuje się ogrzewanie elektryczne
- podgrzewanie szyb samolotu.