Lecąc z Krakowa do Gdańska ustalasz w planie lotu jeden poziom. W tym przypadku, jeśli lecisz po drodze N133 - parzysty. Każda droga lotnicza ma przypisane poziomy lotu, na których można prawidłowo wykonywać loty. Te informacje zapisane są w dokumencie AIP 3.3 (czasem 3.2), który można pobrać z Eurocontrol dla każdego europejskiego kraju.
Dla każdej drogi lotniczej w tym dokumencie wskazano:
- kierunki ruchu - drogi jedno- i dwukierunkowe
- zakres poziomów lotu - najniższy i najwyższy poziom lotu
- parzystość poziomów lotu - w którą stronę należy lecieć na parzystych, a w którą na nieparzystych poziomach
Należy pamiętać, że zdarzają się i takie drogi, których parzystość zmienia się w jakimś punkcie. Są one niezbyt częste, ale są.
Oprócz tego, szczególnie gdy poza Europą nie dysponujemy dokumentami AIP, stosujemy podstawowe zasady: na zachód - parzysty, na wschód - nieparzysty. Nie dotyczy to krajów, w których stosuje się podział północ-południe. Tych jednak nie ma wiele.
Uwaga! Nawet VRoute puszcza plany lotu z niewłaściwie ustawionymi poziomami lotu. AIP 3.3 musisz sprawdzić samodzielnie, aby upewnić się, że lecisz dobrze.
Zmiana poziomu lotu spowodowana zmianą drogi lotniczej
Przy bardziej złożonej trasie wcześniej czy później staniesz wobec konieczności zmiany poziomu lotu. Jak to zaplanować i wykonać?
Planowanie
W planie lotu obok punktu, w którym następuje zmiana, wpisujesz prędkość TAS i nowy poziom lotu, np. (trasy i punkty fikcyjne):
...M333 SIERA/N0400F370 T302...
- N0400 - oznacza prędkość TAS podaną w węzłach (kts). Pamiętaj o poprzedzającym zerze.
- F370 - oznacza nowy poziom lotu (nie FL370!)
Zazwyczaj planujemy
Wykonanie
Jeśli jest kontroler ATC, to on jest odpowiedzialny za zarządzanie przestrzenią. Być może nawet nie każe Ci zmienić poziomu lotu. Zdarzy się tak prawie na pewno, gdy jest pusto na niebie, a Ty za 100-200nm masz kolejną zmianę poziomu.
Jeśli nie ma kontrolera, to przyjmuje się, że:
- co do zasady, samolot powinien zmienić poziom lotu po minięciu punktu. Zatem w powyższym przykładzie, w punkcie SIERA masz rozpocząć wznoszenie do FL370 i zrobić to sprawnie.
- bezpieczeństwo przede wszystkim - jeśli masz radar (używasz FSInn lub innej aplikacji), to widzisz, czy tor lotu krzyżuje się z inną maszyną. Jeśli nie masz radaru - pisz na UNICOM co zamierzasz: EPWW tfc, FL360, after SIERA climbing FL370, SP-ABC
- jeżeli masz minąć się z inną maszyną, zmianę zaplanuj tak, aby nie było możliwości naruszenia separacji, a tym bardziej katastrofy.
Zmiana poziomu lotu spowodowana optymalizacją spalania (step climb)
Po kilku godzinach lotu paliwa w samolocie ubędzie na tyle, że ociężała dotychczas maszyna będzie zdolna do lotu na wyższym poziomie. A wyższy poziom to mniejsze spalanie. Niektórzy próbują zaraz po starcie ciągnąć maszyny na maksymalny pułap. W efekcie osiągają w końcowej fazie wznoszenie 500ft/m lub mniej. To nie jest właściwe postępowanie.
Planowanie
W planie lotu należy podać poziom na który wzniesiesz się zaraz po starcie. Ale w komputerze pokładowym wpisz od razu poziom docelowy. Dlaczego? Aby komputer właściwie zaplanował ścieżkę zniżania. Następnie, na bazie doświadczenia (a najlepiej tabel przeliczeniowych, które są dostępne dla niektórych modeli maszyn), ustal w których miejscach będzie możliwa zmiana poziomu lotu. Istnieją dwie możliwości:
- zmiana w momencie zmiany drogi lotniczej - sytuacja jak opisano wyżej
- zmiana w ciągu jednej drogi lotniczej - ...M333 SIERA/N040F380 M333...
W drugiej sytuacji po prostu dopisujesz punkt na drodze lotniczej, na którym chcesz zmienić poziom lotu. Normalnie ten punkt zostałby pominięty, bo podajemy zwykle tylko pierwszy i ostatni punkt na danej drodze.
Zwróć uwagę, że step climb często polega na zmianie o 2 poziomy lotu (czyli FL360 -> FL380), musisz bowiem zachować parzystość. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy wykonujesz go w momencie skrętu w drogę o innej parzystości (tu znów zerknij na przykład podany wcześniej).
Wykonanie
W tym przypadku, zależy Ci na zmianie poziomu lotu w celu zmniejszenia zużycia paliwa. Dlatego, jeśli kontroler o Tobie zapomni, to się mu możesz przypomnieć: Warsaw Radar, ready to climb, SP-ABC.
Jeśli nie ma ATC, zasady wznoszenia są dokładnie takie same jak w pierwszej opisywanej sytuacji.