Początkujący pilot czytając na forach dyskusyjnych tematy o planowaniu lotów często się zastanawia "a skąd oni to wzięli, przecież tego nie ma w dokumentacji polskich lotnisk". Eurocontrol wydaje dokumenty RAD, w których określane są zasady wykonywania operacji w krajach europejskich. Dokumenty te zawierają sporo informacji podstawowych, które nie są powtarzane na krajowych mapach. Dokumenty te są dostępne na serwerze Eurocontrol (http://www.nm.eurocontrol.int/RAD/).
RAD 2 Appendix 5
To zdecydowanie najważniejszy dla wirtualnych pilotów dokument, dlatego omawiamy go jako pierwszy. Załącznik 5 do RAD 2 zawiera informacje o dozwolonych limitach odległości dla wykonywania operacji DCT (direct), punktach wylotowych oraz wlotowych do TMA poszczególnych lotnisk. Aby stworzyć plan lotu, musimy wiedzieć jaki ma być pierwszy punkt po starcie i jaki ma być ostatni przed lądowaniem. Właśnie te informacje otrzymamy czytając dokument.
Przykładowo dla Polski dokument wskazuje, że:
- pierwszym punktem trasy powinien być ostatni punkt SID (jeśli istnieje dla danego lotniska),
- ostatnim punktem trasy powinien być pierwszy punkt STAR (jeśli istnieje),
- SID i STAR muszą być wykonywane kompletnie, niedozwolone jest pomijanie jakichkolwiek punktów w procedurach,
W przypadku niektórych lotnisk, które nie mają rozbudowanej sieci SID/STAR wskazano punkty, które mogą być pierwszymi/ostatnimi punktami planu. Np. dla Krakowa pierwszy punkt planu po starcie to może być BABKO, BALOS, JED, LENOV, ORSOX, RINAM, SKAVI, SUDOL, a ostatni przed lądowaniem: BALOS,KRA, KRW, SKAVI, VAVEL. Zatem dla odlotu z Krakowa plan może się zaczynać "DCT JED...", a dla przylotu może się kończyć "...KRW DCT".
Kontroler może odmówić zgody na lot, który został przygotowany niezgodnie z tym dokumentem.
RAD 2 Appendix 3
Załącznik 3 dostarcza ciekawych informacji o przelotach pomiędzy wybranymi lotniskami i ograniczeniach wysokości lotu. Np. lecąć z Warszawy do Wiednia przez Czechy nie należy przekraczać FL285. Zapis ten brzmi w dokumencie następująco: "EPWA to LOWW - Not above FL285 if via LK**". W warunkach Vatsim dokument nie jest egzekwowany, aczkolwiek pozwala lepiej przygotować lot.
RAD 2 Appendix 4
Załącznik 4 to duży, ponad 120-stronnicowy plik zawierający szczegółowe ograniczenia na drogach lotniczych. Typowe ograniczenia dotyczą wyłączenia fragmentów dróg dla określonych destynacji. Np. niektóre odcinki związane z punktem ALUKA, który znajduje się na granicy Polski i Niemiec są niedozwolone dla maszyn startujących z Poznania lub Szczecina. Dla każdego ograniczenia podano: pomiędzy jakimi punktami występuje, w jakim zakresie poziomów lotów, na czym polega ograniczenie i jaki jest jego cel.
Dokument ten prezentuje także dostępne skróty DCT, które można wpisać w planach lotu, a które potrafią znacznie skrócić i uprościć trasę. Przodują w tym Niemcy, nad którymi często nie da się sklecić sensownego planu lotu bez wykorzystania DCT.
W warunkach Vatsim zwykle ten dokument nie jest egzekwowany, ale już Vroute nie pozwoli na wpisanie trasy, która narusza ograniczenia.
RAD 2 Appendix 6
Załącznik 6 to dokument podobny do załącznika 4 - również podaje ograniczenia wykorzystania niektórych odcinków dróg lotniczych dla określonych lotnisk odlotu lub przylotu.Dokument ten skupia się przede wszystkim na ograniczeniach poziomu lotu.
RAD 3 ANNEX xx (np. ED, EP - dla każdego kraju oddzielnie)
Każdy kraj posiada swój aneks do RAD 3, w którym wpisywane są dodatkowe ograniczenia. Np. wspomniany punkt ALUKA jest obowiązkowy dla ruchu z Gdańska do Stuttgartu. I znowu w warunkach Vatsim zwykle ten dokument nie jest egzekwowany, ale Vroute nie pozwoli na wpisanie trasy, która narusza ograniczenia.
To właśnie dzięki ograniczeniom z dokumentów RAD planowanie trasy zajmuje czasem kilka godzin. :-)